O cyklu

Często to, co na wyciągnięcie ręki, pozostaje niewidoczne. Tak bywa też z najbliższymi sąsiadami i to zarówno w skali mikro – naszych relacji w najbliższym otoczeniu, jak i w stosunkach pomiędzy dużymi wspólnotami. Historia kontaktów polsko- czeskich sięga wprawdzie zamierzchłej przeszłości od podręcznikowej Dąbrówki i Mieszka poczynając, jednak na co dzień jeszcze niedawno w naszym myśleniu o południowych sąsiadach dominował stereotyp ugruntowany przez obiegowe sądy o wojaku Szwejku, knedlikach i piwie. Grono nieco bardziej wtajemniczonych wymienia oczywiście bez trudu nazwiska Milana Kundery, Milosza Formana, Vaclava Havla i innych wybitnych Czechów, ale wiedza ta z pewnością nie jest ani powszechna, ani głęboka. Trudno stwierdzić, na ile ta sytuacja zmieniła się pod wpływem kilku co najmniej istotnych książek wydanych w ostatnim czasie, jednak niewątpliwie zainteresowanie Czechami wśród Polaków wzrosło, zwłaszcza za sprawą dwóch bardzo popularnych zbiorów reportaży Mariusza Szczygła wydanych przez wydawnictwo Czarne: Gottland i Zrób sobie raj.

W ubiegłym roku po raz pierwszy wykładowcy-poloniści Kolegium Nauczycielskiego w Bielsku-Białej, Dorota Siwor i Jerzy Marek, zaprosili twórców, badaczy, dziennikarzy do rozmów o Czechach i Polakach. Całość została zaplanowana jako cykl rozmów, wykładów, spotkań i pokazów. Celem była próba odpowiedzi na pytania: na ile jesteśmy od siebie różni? Jak kształtowała się nasza historia, język, kultura? Czy odmienność musi oznaczać obcość? Tytuł cyklu został zaczerpnięty od jednego z najbardziej znanych czeskich pisarzy, Bohumila Hrabala i podkreśla przekonanie pomysłodawców o oksymoronicznym charakterze czeskiej kultury. Podczas spotkań rozważano też wzajemne związki Czechów i Polaków w najróżniejszych aspektach – od języka po kuchnię. Gośćmi cyklu byli Mariusz Surosz, Aleksander Kaczorowski, Antoni Kroh, Jerzy Kronhold, prof. Zofia Tarajło- Lipowska, dr hab. Jaroslav Lipovski, Robert Makłowicz, Franciszek Nastulczyk. Odbył się również specjalnie zaplanowany koncert Jaromira Nohavicy, czemu towarzyszyło wydanie jego tekstów w przekładzie Jerzego Marka.

Spotkaliśmy się z fantastycznymi ludźmi, mieliśmy wierną publiczność, współpracowaliśmy z poważnymi instytucjami (m.in. wydawnictwo Czarne, Czeskie Centrum w Warszawie). Nie wyczerpaliśmy tematu. To wszystko zachęciło nas do kontynuacji. Zyskaliśmy nowych sprzymierzeńców. W II edycji naszym partnerem po stronie czeskiej jest Uniwersytet w Ostrawie. Rozszerzyliśmy program. Czekamy na wszystkich entuzjastów Czech i na tych, którzy dopiero chcą się czegoś dowiedzieć. Będziemy rozmawiać o filmach i historii, o literaturze i kulturze, naukowo i publicystycznie. Przygotowaliśmy także książki i inne niespodzianki. Przed nami trzy miesiące imprez w ramach cyklu! Zapraszamy bardzo gorąco!