„Zabijanie po czesku” w reżyserii Davida Vondračka
Spotkanie z reżyserem poprowadzi Mariusz Surosz

Po II wojnie światowej zanim zwycięskie mocarstwa podjęły na konferencji w Poczdamie decyzję o wysiedleniu Niemców z Polski, Czechosłowacji i Węgier w Czechosłowacji doszło do masowego mordowania i wygnania Niemców. Szacuje się, że w ciągu kilku miesięcy do opuszczenia domów zmuszono ok. 700 tys. Niemców, liczbę zamordowanych szacuje się na 25 tys., zaginionych bez śladu nawet na ponad 100 tys.

„Zabijanie po czesku” („Zabíjení po česku”) to film dokumentalny wyprodukowany przez Czeską Telewizję w 2010 roku. Przedstawia zaledwie cztery epizody, które ilustrują grozę powojennych dni. Przez wiele lat wydarzenia te opisywano jako „dziki transfer”, czyli wysiedlenie podczas którego doszło do wielu zbrodniczych „ekscesów”. W podtekście sugerowano, że była to spontaniczna zemsta za bestialstwa, których sprawcami podczas wojny był naród niemiecki.

Reżyser David Vondráček (ur.1963) w swym filmie rozprawia się z mitem „spontanicznej zemsty”. Dokumenty, filmy i relacje świadków, wypowiedzi historyków nie pozostawiają złudzeń, że odpowiedzialność za mordy ponoszą ówczesne władze Czechosłowacji z prezydentem Edvardem Beneszem na czele. W akcjach przeciwko Niemcom uczestniczyła nie tylko ochotnicza „Gwardia Rewolucyjna”, ale także regularne oddziały Armii Czechosłowackiej. Ofiarami w większości byli bezbronni cywile.

Film wywołał burzę w Czechach. Pomimo, że w 1997 roku w deklaracji czesko-niemieckiej strona czeska przeprosiła za wydarzenia powojenne, to jednak czeska opinia publiczna wciąż ma problem z rozliczeniem niedawnej historii. Podobnie jak w Polsce – tematy, które przez lata były przemilczane, wymagają dziś rzetelnie prowadzonej dyskusji.

David Vondráček od wielu lat kręci filmy o ludziach wygnanych podejmując trudne tematy, których rozpatrywanie jest dla czeskiego społeczeństwa ważne. Jego najnowszy film, „Miłośc w grobie” („Láska v hrobě”) dotyczący bezdomnych, w 2012 roku uznany został za najlepszy czeski film dokumentalny.

Rozmowę w reżyserem filmu poprowadzi mieszkający w Pradze Mariusz Surosz – polski dziennikarz, autor zbioru reportaży historycznych Pepiki. Dramatyczne stulecie Czechów, którą Mariusz Szczygieł nazwał „alternatywnym podręcznikiem historii Czechosłowacji”. W Czechach książka była nominowana do nagrody „Bestseller 2011”. Surosz regularnie publikuje w polskiej prasie artykuły dotyczące najnowszej historii naszych południowych sąsiadów.

Warto zaznaczyć, iż kilka dni temu – 2 marca - David Vondraček i jego film "Láska v hrobě" otrzymał Czeskie Lwy 2012 dla najlepszego filmu dokumentalnego!!! To jedna z najbardziej prestiżowych nagród filmowych w Czechach.